İki kişinin depresyonu asla tamamen aynı değildir. Peki, bu farklılıkların arkasında yatan nedenler nelerdir?
Dünya genelinde 280 milyondan fazla insan depresyon yaşıyor. Ancak 1.000 kişilik rastgele bir örneklemden depresyon tanımlamalarını isteseydik, aynı deneyimi paylaşan iki kişi bulma ihtimalimiz oldukça düşük olurdu. Bunun nedeni nedir?
Depresyonu Tanımlamak
Depresyon, ya da Majör Depresif Epizot, dokuz belirti ile tanımlanan bir ruh sağlığı durumu olarak karşımıza çıkar:
- Depresif ruh hali
- “Anhedoni” ya da belirgin bir ilgi kaybı
- Kilo veya iştah değişiklikleri
- Uykusuzluk veya aşırı uyku hali
- Psikomotor ajitasyon veya gerileme
- Yorgunluk ya da enerji kaybı
- Değersizlik veya uygunsuz suçluluk duyguları
- Düşünme veya konsantrasyonda zorluk
- Tekrarlayan ölüm veya intihar düşünceleri
Bir kişi bu belirtilerden en az beşine sahip olmalı ve en az iki hafta boyunca devam etmelidir. Ayrıca bu durum başka bir faktörle açıklanmamalıdır.
Peki, bu tanımlanmış kriterlere rağmen depresyon neden bu kadar farklılık gösteriyor?
Depresyonun Farklı Görünme Nedenleri
- Kriterlerin Çeşitliliği: Depresyon tanımı, kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Araştırmalar, bireylerin benzer semptom kombinasyonlarını paylaşmasının nadir olduğunu ortaya koymaktadır. Eiko Fried ve Randolph Nesse (2015) tarafından yapılan bir çalışma, 3.000’den fazla hastayı analiz ederek depresyonun 1.030’dan fazla benzersiz semptom profili ile tanımlanabileceğini göstermiştir.
- Öznel Deneyimler: Depresyon, kişinin ruh hali, duyguları ve düşünceleri gibi öznel deneyimlere dayanmaktadır. Bu nedenle, bir kişinin hissettiği üzgünlük, başka birinin hissettiğiyle farklılık gösterebilir.
- Yaşa Göre Farklılıklar: Depresyonun belirtileri çocuklar, gençler ve yetişkinlerde farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır. Araştırmalar, ergenlerde bazı semptomların daha yaygın olduğunu, yetişkinlerde ise farklı belirtilerin ön plana çıktığını göstermektedir.
- Cinsiyet Farklılıkları: Kadınların erkeklere göre depresyon tanısı alma olasılığı daha yüksektir. Kadınlarda genellikle daha fazla duygusal belirti görülürken, erkekler alkol veya madde kullanımı gibi farklı davranışlarla depresyonu ifade edebilir.
- Kültürel Farklılıklar: Kültürler arası araştırmalar, duyguların ifadesinin farklı ülkelerde değiştiğini göstermektedir. Depresyon, genellikle Batılı bir bakış açısıyla tanımlanmakta; bu da dünya genelindeki depresyon tahminlerini etkileyebilir.
Özet
Depresyona dair tek bir bakış açısı yoktur. Her bireyin deneyimi farklıdır. Depresyonun neden kişiden kişiye değiştiğini anlamak, daha uygun destek ve bakım sağlamamıza yardımcı olabilir.
