Bazı insanlar, yeni tanıştıkları birinin çekiciliğine kapılarak “işte o kişi” hissine kolayca ulaşabilirler. Bu durum, karşıdaki kişiyi ‘ruh eşi’ olarak algılamalarına yol açar ve daha önce deneyimlemedikleri yoğun duygular hissetmelerini sağlar. Psikolojide bu duruma emofili denir.
Emofiliye neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ancak emofili düzeyi yüksek olan kişiler, çekici buldukları kişiyi tanırken genellikle olumsuz işaretleri göz ardı etme eğilimindedir. Bu durum, risk alma, dürtüsellik gibi kişilik özellikleri ile dikkat yanlılığı ve hafıza bozuklukları gibi bilişsel eğilimlerle ilişkilidir.
Fizyolojik açıdan, aşık olma durumu, oksitosin hormonuna karşı aşırı duyarlılık veya aşırı üretimle de bağlantılı olabilir. Oksitosin, genellikle aşk hormonu olarak anılır ve bağlanma, güven ile bakım verme davranışlarıyla ilişkilidir. Emofili, daha önce duygusal sorumsuzluk olarak biliniyordu ve 10 maddelik Duygusal Sorumsuzluk Ölçeği ile ölçülmektedir.
Katılımcılara aşağıdaki gibi dokuz ifade ile ne kadar aynı fikirde olduklarını belirtmeleri istenir (onuncu madde bir sorudur):
- Kolayca aşık olurum.
- Bana göre romantik duyguların gelişmesi uzun zaman alır.
- Anında romantik bağlar hissederim.
- Aşık olma hissini severim.
- Aşık olan biri değilim.
- Genellikle aynı anda birden fazla kişiyle romantik bağlar hissederim.
- Aynı anda birden fazla kişiye aşık oldum.
- Sık sık aşık olurum.
- İlişkilere atlama eğilimindeyim.
- Hayatınız boyunca kaç kişiye aşık oldunuz?
Sağlıklı Bir İlişkinin On Temel Belirleyicisi
Emofili Nedir ve Ne Değildir?
Emofiliyi anlamak için, romantik bir ilişkiye ihtiyaç duymak ile bu ilişkiyi istemek arasındaki farkı bilmek önemlidir. Yüksek emofili düzeyine sahip kişiler, aşık olmanın heyecanını son derece keyifli ve ödüllendirici bulurlar.
Buna karşılık, kaygılı bağlanma olasılığı daha yüksek olanlar, romantik ilişkilerini yalnızlık duygusunu hafifletmek için kullanabilirler. Bu farklılıklara rağmen, emofili ile kaygılı bağlanma arasında orta düzeyde bir ilişki bulunmaktadır. İstediklerimizi, sevdiklerimiz veya ihtiyaç duyduğumuz şeylerle karıştırmak oldukça kolaydır.
Ayrıca, emofili sosyoseksüellik ile de ilişkilidir; yani kısa süreli cinsel ilişkilere (bağlılık olmadan seks) eğilim duymak. Bunun bir nedeni, insanlar sevdikleriyle cinsel ilişkiye girmeyi daha olası bulmalarıdır.
Emofilinin İyi ve Kötü Yanları
Yüksek emofili seviyeleri, aldatma, korunmasız cinsel ilişki, ilişki uyarı işaretlerini göz ardı etme (sınır ihlalleri, kontrolcü davranışlar gibi) gibi olumsuz davranışlarla ilişkilendirilebilir. Ayrıca, emofili düzeyi yüksek kişiler genellikle Karanlık Üçlü özelliklerine sahip bireylere, özellikle narsisistlere ilgi duyabilirler. Narsisistlerin kısa süreli ilişkilerde çekici, kendine güvenen ve cazip görünmesi bu durumu açıklayabilir.
Düşük emofili de sorun yaratabilir; aldatılma, boşanma veya eşin ölümünü atlatmak zorlu hale gelebilir. Aşık olmanın yıllar ve birçok ilişki gerektirmesi durumunda, bir ayrılığın üstesinden gelmek oldukça zor bir meydan okuma olabilir.
